Module 1: Levens- en stervensbegeleiding: "Licht op sterven"
Duur: 8 bijeenkomsten
Deze module gaat over het leren leven tot we sterven.
Geboren worden, leven en sterven zijn nauw met elkaar verbonden. Groeien en bewustwording gaan hand in hand met ontvangen en loslaten. Toch kan het loslaten van zekerheden moeilijk en soms heel pijnlijk zijn. Het is een intensief proces van een diep innerlijk weten dat iets losgelaten kàn worden en het werken met de verschillende stadia van denken, voelen en handelen.
Doel:
- Het leren om vanuit de eigen situatie en in verbinding met de innerlijke kracht, het levens- en stervensproces te kunnen hanteren en begeleiden;
- Het verdiepen van inzicht in de fasen van loslaten en verwerken en voortgaan.
Wat o.a. aan de orde komt:
- Vriendschap sluiten met je eigen onvermogen.
- Over grenzen: grenzen stellen, bijstellen/ trekken. En over de grens van leven en dood.
- Pijnbeleving en pijnbegeleiding, wat betekent dit op fysiek-, emotioneel-, mentaal-, sociaal-
spiritueel gebied?
- Loslaten, in het sterven kun je het geleefde leven herkennen.
- Zicht krijgen op de onderliggende patronen. Wanneer heb je echt losgelaten, waar zitten je
weerstanden?
- De betekenis van rituelen en vieringen: Afscheid, rouw en rituelen.
Verder ook thema’s als;
- Kinderen en dood;
- Ouder worden,
- Dementie en coma;
- Orgaandonatie en transplantatie;
- Sedatie en euthanasie
- Misdrijf, vermissing en sterven in het buitenland
- Begeleiden bij de laatste zorg (afleggen), begraven en cremeren.
Module 2: Pijnbegeleiding: “Van leiden naar leiden”
Duur: 3 bijeenkomsten
Pijn is een bijzonder fenomeen.
We zullen ons eerst bewust moeten worden van wat we zelf onder pijn verstaan, leren onderscheid te maken in de verschillende soorten pijn en de vele vormen van pijngewaarwording, voor we ons te kunnen verdiepen in de begeleiding ervan.
We kennen de pijn van het vallen en van het opstaan. De zorg voor onze gezondheid vraagt aandacht voor de pijnbeleving en pijnervaring op andere niveaus: fysiek, emotioneel, mentaal maar ook sociaal en spiritueel. We gaan in op de diverse niveaus van bewustzijn en de relatie tot pijn in het dagelijks leven, bij ziekte en sterven.
Doel:
- Een verdieping in het fenomeen pijn.
- De signaalfunctie van pijn leren zien en patiënten er op een andere manier mee leren omgaan.
- Het begeleiden van het pijnproces
- Het persoonlijk functioneren van de hulpverlener in relatie tot de patiënt
- Het herkennen van en werken met de innerlijke kracht.
Wat o.a. aan de orde komt:
- Van pijnbestrijding naar pijnbegeleiding, grens en begrenzing.
- De mens als totaliteit, de innerlijke kracht van de mens.
- Acute en chronische pijn; signalering en pijnzintuig.
- Bewustzijn, gewaarwording en beleving van pijn.
- Soorten pijn: o.a. fantoompijn en neurogene pijn.
- Dualiteit van pijn.
- Beïnvloeding en transformatie van pijn.
Module 3: Anders omgaan met ziekte "De organisatie binnen het organisme"
Duur: 3 bijeenkomsten
Het ziek-zijn van de mens kan een intensief groeiproces teweeg brengen. De onderkenning van dit proces en de stimulering hiervan is van grote betekenis voor de patiënt, de hulpverlener en de medestanders.
De patiënt kan meer inhoud geven aan de verwerking en acceptatie van zijn ziekte, zijn genezing en zijn leven, door bewust met zijn ziekte om te gaan. Genezen, beter worden of aanvaarding van de situatie krijgt hierdoor een diepere betekenis.
Binnen de medische ondersteuning is het van belang tot een bewuste onderkenning en begeleiding van de innerlijke potenties van de patiënt te kunnen komen. In dit kader past ook de visie: het Lichaam is het werkveld van de Geest.
Via de spirituele anatomie en fysiologie volgen we de weg van de indaling en werking van Geestkracht in het lichaam, elk orgaan heeft zijn eigen diepere betekenis en functie, zo ook kunnen we meerinzicht in ons bewustwordingsproces krijgen wanneer we klachten en ziekten willen verstaan vanuit deze diepten.
In dit deel gaan we systematisch de manifestatie van het lichaam en de symbolieken van de taal van het lichaam verkennen. Centraal staat de integratie van ziekte en gezondheid en de basis van het transformerende vermogen binnen ons functioneren. Vanuit de praktijkervaring, eigen inspiratie en studie, gaan we dieper in op de functie en betekenis van orgaan en orgaansystemen bij ziekte- en bewustwordingsprocessen.
Doel
- De betekenis van niet-zijn en e communicatie tussen het individu en een orgaanstelsel
- leren verstaan
- Het begeleiden van dit innerlijke proces
Wat o.a. aan de orde komt
- Anatomie en spiritualiteit
- Welke mogelijkheden liggen verborgen in een ziekteproces en wat kan de zin hiervan zijn?
- Wat is de betekenis van de eigen emotionele reactie t.o.v. dieper liggende gevoelens in het
begeleidende proces van een hulpvrager?
- Wat is de specifieke kracht van de patiënt en hoe kan dit begeleid worden?
- Hoe gaan we om met de aanwezigheid van emotionele reacties in relatie tot patiënten?
Module 4: Rouw- en verliesbegeleiding " Leven met verandering, crisis en verlies"
Duur: 3 bijeenkomsten
Deze module is bestemd voor mensen die te maken hebben met mensen die als gevolg van een verlieservaring in een (rouw)verwerkingsproces zijn gekomen en met deze feiten een nieuwe fase van hun leven ingaan. Dit kan zijn veroorzaakt door:
- Verlies van een kind, partner, familielid, vriend, vriendin, collega door overlijden
- Verlies van partner of kind door echtscheiding
- Verlies van baan
- Verlies van gezondheid, met soms verlies van het leven als gevolg.
Doel:
Hen coachen om een nieuwe balans te vinden tussen denken, voelen en handelen in de totaal nieuwe situatie. Tijdens de workshop willen we leren de opgedane ervaringen een plaats te geven in het leven zodat er weer ruimte komt voor nieuwe inzichten. De eigen unieke beleving en verwerking van betrokkenen staan centraal.
Inhoud:
Blijven steken in een rouwproces en er alléén niet uitkomen, is een probleem dat bij veel mensen leeft. Het ervaren en doorleven van een verliessituatie brengt mensen veelal in een isolement. Het kan zijn dat er zeer bijzondere gevoelswaarnemingen beleefd worden, waardoor men kan gaan twijfelen aan het “gezonde verstand”. De gevoelens die naar buiten kunnen komen zijn soms sterker dan de beheersing van het denken. In de periode die volgt is het van essentieel belang een nieuwe balans te vinden tussen denken, voelen en handelen in een totaal nieuwe situatie.
Het blijven vastzitten in een verdriet komt vooral omdat we onze gevoelens en emoties niet echt naar boven durven of mogen laten komen. We vermijden dit veelal uit angst voor wat er zit, het verdriet is te intens, te pijnlijk. Met name als blijkt dat de omgeving dit verlies ook niet kan hanteren, wordt het proces steeds moeizamer. Toch blijkt in de praktijk dat de onderstroom van onverwerkte emoties te sterk wordt. Verdriet laat zich niet wegstoppen. We kunnen dit proces pogen tegen te gaan, maar uiteindelijk lopen we toch tegen onszelf aan.
Wanneer we gaan herkennen hoe de individuele energiestroom werkt, kunnen we stapje voor stapje dit proces doorlopen en weer terugkomen bij de eigen innerlijke kracht. Het vrijkomen van angst, twijfel, miskenning en schuldgevoel is van essentieel belang in dit proces. Begrip, liefdevolle aandacht en steun maakt het mogelijk om dit verlies en het verdriet ook een plek te geven in je leven. Hierdoor kan de draad van het eigen leven in de nieuwe situatie weer worden opgepakt, men kan terugzien op een tijd van rijping en groei, die niet gemakkelijk geweest is, maar wel als zinvol ervaren kan worden. Er komt weer vertrouwen in het Veranderde en vernieuwde leven.
Module 5: "Een Licht op kinderen en dood"
Duur: 3 bijeenkomsten
Deze module gaat over het leren leven met het sterven van kinderen en kinderen te leren omgaan met sterven, dood en rouw.
Geboren worden, leven en sterven zijn nauw met elkaar verbonden. Groeien en bewustwording gaan hand in hand met ontvangen en loslaten. Toch kan het loslaten van zekerheden moeilijk en soms heel pijnlijk zijn. Het is een intensief proces van een diep innerlijk weten dat iets losgelaten kàn worden en het werken met de verschillende stadia van denken, voelen en handelen.
Doel:
- Het leren omgaan met het stervensproces, overlijden van een kind en het rbegeleidine van het
rouwproces
- Het leren om vanuit de eigen situatie en in verbinding met de innerlijke kracht, het levens- en
stervensproces te kunnen hanteren en begeleiden;
- Het verdiepen van inzicht in de fasen van loslaten en verwerken en voortgaan.
- Het begeleiden van kinderen die te maken hebben met ernstige ziekte, sterven of rouw van
naasten.
Wat o.a. aan de orde komt:
Het naderend sterven gezien vanuit de ogen van een kind
- Het naderend sterven van een ouder
- Het naderend sterven van een broer of zus
- Het naderend sterven van een naast familielid; opa, oma, tante, oom enz.
- Het naderend sterven van een klasgenoot of leraar
Het naderend sterven van een kind:
- Wanneer het kind door ziekte met de eigen dood te maken krijgt
- Hoe kijken kinderen naar dood en sterven?
- Loslaten; angst en liefde
- Schuld en straf, vergeving en belonen
- Spelen en leren
- Voorstelling van de dood gezien door kinderen van diverse leeftijden
- Hoe kinderen dood en doodgaan, gezien vanuit diverse leeftijdsfases, verwerken
Kinderen en pijn:
- Pijnpreventie
- Waarnemen van pijn en pijngedrag
- Behandeling en begeleiding van pijn
- Spirituele ervaringen
- Begeleiding rond deze ervaringen
Miskramen en vroeggeboorten:
- Overlijden van een kind tijdens of kort na de geboorte
- Het overlijden van een baby, peuter, kleuter, puber, adolescent of volwassen kind
- Hoe de diverse betrokkenen, broers, zussen, leraren, vrienden en vriendinnen te
ondersteunen?
De begrafenis of crematie:
- De laatste zorg
- Kinderen en de voorbereiding van een begrafenis of crematie
- Creativiteit en eigen inbreng van het kind
Het rouwproces:
- Begeleiding van ouders rond het rouwproces na het overlijden van een kind
- Begeleiding van grootouders die een kleinkind hebben verloren
- Begeleiding van het rouwproces bij kinderen
- Verder leven na verlies; Het oppakken van de draad
Opvangmogelijkheden voor het stervende kind:
- Thuis
- Het ziekenhuis
- Mac Donalds huizen
- Kinderhospices
Leerdoelen en eindtermen:
- Cursist heeft meer mogelijkheden verkregen in de begeleiding van terminaal zieke kinderen.
- Cursist kan verschillende ondervindingen rondom het stervensproces van kinderen in diverse
leeftijdstadia benoemen en begeleiding.
- Cursist heeft meer zicht verkregen op gedragingen van een kind rondom zijn stervens- en
rouwproces
- Cursist heeft zicht verkregen welke fasen ouders mogelijk kunnen doorlopen in een stervens-
en rouwproces om hun kind.
- Cursist heeft meer zicht verkregen in de verschillende stadia rondom het stervens- en
rouwproces van naaste verwanten rond het verlies van een kind.
Zie verder praktische informatie